زایمان طبیعی یک فرایند طبیعی است که در آن نوزاد از رحم مادر خارج شده و بدون استفاده از هیچ گونه عمل جراحی نوزاد به دنیا می آید. زایمان طبیعی از لحاظ فیزیولوژیکی و روانشناختی برای مادر و نوزاد بسیار مفید است و اغلب با بازگشت سریعتر مادر به شرایط طبیعی قبل از بارداری همراه است. هرچند که زایمان طبیعی ممکن است با درد و ناراحتی همراه باشد، اما بسیاری از بانوان، تجربه این فرایند را لذت بخش می دانند و ترجیح میدهند نوزاد خود را از طریق این روش به دنیا بیاورند.
چه کسانی مناسب زایمان طبیعی هستند؟
این عمل یک روش عادی برای زایمان است که برخی از بانوان برای انجام آن تمایل بسیاری دارند. عواملی مانند سلامت کلی مادر، سن، سابقه بارداری و زایمان قبلی و مشکلاتی مانند دیابت، فشار خون بالا یا عفونت می توانند در این عمل موثر باشند.
مزایای زایمان طبیعی
اولین مزیت روش طبیعی این است که به مادر کمک میکند بهتر و سریعتر بهبود یابد. علاوه بر این در زایمان طبیعی، نیاز به جراحی نیست و به همین دلیل این عمل موجب کاهش خطر عفونت در بدن مادر میشود. در برخی موارد خاص، این فرایند ممکن است به تنهایی نتواند مشکلات را حل کند و مادر نیاز به جراحی واژینال یا سزارین داشته باشد. اما در موارد بسیاری،این روش میتواند به طور موفقیتآمیزی صورت گیرد و جنین بدون مشکل از بدن مادر خارج شود. همچنین برخی دیگر از مزیت های این فرایند به شرح زیر میباشد:
- ایجاد کمترین برش ممکن و عدم نیاز به جراحی گسترده
- خونریزی کمتر
- اجتناب از خطرات احتمالی ناشی از بیهوشی
- کوتاهتر بودن دوره نقاهت بعد از زایمان
- صرفه اقتصادی
علائم نزدیک شدن به زایمان طبیعی
برخی از علائمی که نشان دهنده نزدیک شدن به زایمان طبیعی شامل تغییرات در وضعیت رحم، حرکت بیشتر نوزاد در رحم، درد و فشار در ناحیه لگن و کمر، خونریزی کم، افزایش ترشحات واژن، ایجاد حساسیت در چشم ها و تغییر در حس بویایی می باشد. این علائم ممکن است به طور آرام و پیوسته شروع شود یا به صورت ناگهانی و شدید اتفاق بیفتد. در هر صورت، بانوان باردار باید برای اطمینان از سلامت خود و نوزاد به صورت دوره ای به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند و راهنمایی لازم را در طول این دوران دریافت کنند.
مراحل انجام این عمل
این عمل عموماً به سه قسمت تقسیم میشود که شامل: باز کردن رحم، چرخش نوزاد و به دنیا آمدن نوزاد میشود. در مرحله اول همانطور که گفته شد، رحم باز میشود تا نوزاد بتواند از طریق مجرای زایمان عبور کند. در مرحله دوم، نوزاد به کمک پزشک به اصطلاح می چرخد یعنی پاهای نوزاد به طرف مجرای زایمان قرار بگیرد. آخرین مرحله،در هنگامی رخ میدهد که نوزاد بیرون آمده و رحم به حالت اولیه خود بازمیگردد. هر مرحله از این روش به طور معمول توسط پزشکان و متخصص زنان و زایمان نظارت میشود تا اطمینان حاصل شود که همه چیز به خوبی پیش میرود و هیچ خطری برای مادر و نوزاد وجود ندارد.
انواع این روش جراحی
انواع زایمان طبیعی شامل روش عادی، روش زایمان در آب، زایمان در خانه و روش استنشاقی (استفاده از گاز انتونوکس) می شود. در روش عادی، مادر برای تولد نوزاد در بخش زایمان بستری میشود و به روش طبیعی نوزاد را به دنیا میآورد. در روش زایمان در آب، مادر در حوض آب، نوزاد را به دنیا میآورد و تفاوت زیادی با روش عادی ندارد. زایمان در خانه مانند زایمان عادی است، اما در محیط خانگی برگزار میشود. در نهایت، در زایمان استنشاقی، مادر با استفاده از گاز انتونوکس زایمان را انجام میدهد. معمولا از این گاز برای زایمان بدون درد استفاده میکنند اما این روش جزو روش های شایع نیست.
انجام زایمان طبیعی یا سزارین؟ کدام روش مناسب تر است؟
زایمان طبیعی و سزارین دو روش متفاوت برای زایمان می باشند که هر یک دارای مزایا و معایبی هستند. زایمان طبیعی یک فرایند طبیعی است که برای بسیاری از بانوان بهترین گزینه می باشد. این روش کمترین خطر و عوارض را دارد و به مادران کمک می کند تا سریع تر به زندگی عادی خود بازگردند. از طرف دیگر، سزارین یک روش جراحی است که ممکن است در موارد خاص مانند وجود مشکلات اورژانسی یا مشکلات در زایمان طبیعی انجام شود. این روش می تواند به مادرانی که در معرض خطر قرار دارند کمک شایانی کنند.
تفاوت زایمان طبیعی با زایمان سزارین
همانطور که در بالا به آن اشاره شد در زایمان طبیعی، نوزاد از طریق رحم به دنیا می آید که این فرایند طبیعی به حساب می آید. این روش، بیشتر در مواردی استفاده می شود که هیچ مشکلی در بارداری مادر و یا سلامت جسمی نوزاد وجود ندارد. از سوی دیگر، زایمان سزارین یک روش جراحی است که در آن نوزاد از طریق برشی در شکم و رحم مادر به دنیا می آید. همانطور که گفته شد این روش بیشتر در مواردی که خطری برای نوزاد یا مادر وجود دارد، مثل مشکلات در سرعت تپش قلب نوزاد، مشکلات مربوط به رحم مادر،سایر مشکلات مانند دیابت یا فشار خون بالا، استفاده می شود.
چه کسانی کاندیدای مناسب این روش نیستند؟
زایمان طبیعی یک روش طبیعی و ایده آل برای زایمان است، اما در برخی موارد، این روش ممکن است مناسب نباشد. برخی از مواردی که زنان نباید زایمان طبیعی داشته باشند عبارتند از: وجود عوارض جدی مانند فشار خون بالا، بیماری های قلبی و عروقی، دیابت نوع 1 و ترومبوز(وجود یک لخته در داخل عروق سالم) و یا سابقه زایمان سزارین قبلی، می شود. همچنین، اگر جنین در موقع تولد به مشکل برخورد کند مانند قرار گرفتن در وضعیت غلط، این روش پر خطر است و انجام آن مناسب نیست.
آیا زایمان طبیعی باعث گشادی واژن میشود؟
یکی از اشتباهات رایجی که درباره زایمان طبیعی و اثرات آن وجود دارد، این است که انجام آن باعث گشادی واژن میشود. در واقع باید گفت، این فرایند تاثیری مستقیم بر اندازه واژن ندارد. واژن یک عضو انعطافپذیر است که در طول زمان و به علت های مختلفی مانند: سن، تغییرات هورمونی و کشیده شدن عضلات کف لگن تغییر میکند و دچار گشادی میشود. در هر صورت، پس از انجام این روش و در مواردی نادر ممکن است واژن در یک مدت کوتاهی دچار گشادی شود، اما این عارضه به طور عمده به دلیل تورم و التهاب موقت در محل زایمان است و بعد از چند هفته به حالت طبیعی خود برمیگردد.
عمل های زیبایی واژن بعد از بارداری
همانطور که در بالاتر گفته شد پس از زایمان، بسیاری از بانوان با مشکلاتی مانند ضعف عضلات واژن و تغییرات در شکل و اندازه آن مواجه میشوند که معمولا موقتی هستند. همچنین میتوان برای رفع این مشکلات احتمالی از عمل های زیبایی واژن استفاده شود. این عمل ها شامل جراحی هایی مانند تنگ کردن واژن، سفید کردن واژن، پرینورافی، جراحی زیبایی کلیتوریس، تزریق چربی به واژن و تغییرات دیگری است که به منظور بهبود ظاهر واژن پس از زایمان انجام میشود. عمل های زیبایی واژن بعد از زایمان طبیعی میتواند به زنان کمک کند تا اعتماد به نفس بیشتری نسبت به خود پیدا کنند و رضایت بیشتری از زندگی زناشویی خود داشته باشند.
این فرایند چقدر طول می کشد؟
زایمان طبیعی میتواند مدت زمان متفاوتی برای هر مادر و هر بار زایمان داشته باشد. در اغلب موارد، مدت زمان این روش برای مادران حدود 4 تا 8 ساعت است، اما در برخی موارد ممکن است طولانیتر یا کوتاهتر باشد. برای زنانی که قبلاً زایمان کردهاند، زمان این روش معمولاً کمتر از 8 ساعت است. همچنین، عواملی مانند سن مادر، سلامت جسمی و روحی مادر، استرس و نگرانی ها و شرایط محیطی میتوانند بر طول زمان زایمان طبیعی تاثیرگذار باشند.
عوارض زایمان طبیعی
زایمان به هر دو روش سزارین و طبیعی دارای عوارضی است که برخی از این عوارض با گذشت زمان بهبود میابند. این عوارض میتواند شامل: درد شدید، خونریزی، شکستگی استخوان های لگن، تورم و التهاب در ناحیه واژن، عفونت و آسیب به اعضای داخلی باشد. همچنین، خدمات پزشکی و مراقبت های بعد زایمان میتواند برای کاهش عوارض این فرایند مؤثر باشند. بنابراین لازم است تا برای انتخاب متخصص زنان و زایمان خود دقت زیادی داشته باشید.
نتیجهگیری
این نوع زایمان به طور عمومی به عنوان روش اصلی برای زایمان در نظر گرفته میشود و بیشتر بانوان ترجیح میدهند که طبیعی زایمان کنند. همچنین، این روش ممکن است برای زنانی که تجربه زایمان قبلی طبیعی داشتهاند، آسانتر باشد. با این حال برای تصمیمگیری مناسب درباره نوع زایمان، بهتر است با یک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید و شرایط خود را به طور دقیق بررسی کنید.