زایمان سزارین یک روش جراحی است که در آن نوزاد به وسیله برش در شکم و رحم مادر به دنیا می آید. این روش معمولا در مواردی استفاده می شود که زایمان طبیعی برای مادر و نوزادش خطرناک باشد، مانند وجود مشکلات در رحم، نارسایی قلبی نوزاد یا مشکلات دیگری که موجب عدم امکان زایمان طبیعی به صورت ایمن، می شود. زایمان سزارین ممکن است به صورت برنامه ریزی شده یا اورژانسی انجام شود که در هر دو حالت، یک متخصص زنان و زایمان و یک گروه از پرستاران این جراحی را انجام میدهند. همچنین در برخی موارد، مادر می تواند این روش را انتخاب کند مانند زمانی که قبلا سابقه زایمان سزارین داشته است و ترجیح می دهد که همچنان از طریق سزارین زایمان کند. این روش دارای مزایا و معایب خود می باشد که در ادامه به توضیح بیشتر در این باره می پردازیم.
مزایای زایمان سزارین
یکی از مزایای اصلی زایمان سزارین این است که به مادر کمک کند تا از عوارض زایمان طبیعی مانند آنوریسم (رگبرآمدگی)، ضربه به سر نوزاد، آسیب به مجرای زایمان و یا عفونت جلوگیری کند. همچنین، زایمان سزارین میتواند زمان زایمان را کوتاهتر کند و در موارد اضطراری میتواند راهکار مناسبی برای نجات جان مادر و نوزاد باشد.
روند زایمان سزارین
این روش جراحی شامل برشی در نواحی شکم و رحم مادر است و با استفاده از تکنیک های پیشرفته، نوزاد از رحم مادر خارج میشود. در طول این فرایند، مادر نیاز به بیهوشی کلی و یا بی حسی موضعی دارد. در اولین مرحله از این جراحی ابتدا متخصص زنان و زایمان در شکم مادر یک برش نسبتا بزرگ ایجاد میکند. سپس پزشک به کمک پرستاران، نوزاد را از شکم مادر خارج میکند. در مرحله آخر پوست برش داده شده به صورت منظم و دقیق بخیه میشود.
روش های انجام زایمان سزارین
روشهای مختلفی برای انجام زایمان سزارین وجود دارد که شامل: سزارین با بی حسی و بیهوشی، سزارین اسپاینال، سزارین اورژانسی و سزارین با استفاده از لاپاراسکوپی می شود. هر یک از این روشها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و متخصص زنان و زایمان با توجه به وضعیت مادر و نوزاد، روش مناسب را برای انجام زایمان سزارین انتخاب میکند.
سزارین با بی حسی و بیهوشی
به طور معمول این عمل جراحی تحت بی حسی و بیهوشی انجام میشود. هنگام انجام عمل سزارین بیهوشی کامل مادر معمولا با استفاده از داروهای تزریقی یا گازهای آنستزی مانند نیتروس اکسید انجام میشود. از سوی دیگر بی حسی موضعی با استفاده از تزریق موضعی داروهای مخصوص به منطقه زیر شکم یا زیر ناف صورت میگیرد. این روش به مادر اجازه میدهد که در طول عمل جراحی به هوش باشد.
سزارین اسپاینال
در این روش، پزشک با استفاده از سوزنی بر روی کمر مادر، دارو را به محل مجرای نخاعی تزریق میکند و سپس یک لوله کوچک به مجرای نخاعی وارد میشود تا دسترسی برای انجام عمل جراحی فراهم شود. این روش معمولاً در مواردی استفاده میشود که مادر توانایی تحمل بیهوشی کامل را نداشته باشد یا وضعیت جسمانی و بالینی او این امر را نیازمند کند. علاوه بر این، سزارین اسپاینال نسبت به سزارین تحت بیهوشی کلی، مزایایی مانند زمان بهبودی سریعتر، کاهش ریسک عوارض جانبی و کاهش نیاز به استفاده از داروهای تسکین دهنده درد را در طول عمل دارد.
سزارین اورژانسی
سزارین اورژانسی یک روش نجات دهنده جان مادر و یا نوزاد است که در مواقع اورژانسی و اضطراری انجام می شود. در برخی موارد، ممکن است پزشکان متخصص برای حفظ سلامتی مادر یا نوزاد، تصمیم به انجام سزارین اورژانسی بگیرند. این روش ممکن است در مواردی مانند اختلالات قلبی، فشار خون بالا، انحراف نوزاد، نارسایی رحمی و خونریزی شدید انجام شود.
سزارین با لاپاراسکوپی
سزارین با لاپاراسکوپی یک روش جراحی است که در آن روش های سنتی سزارین را کنار گذاشته و به جای آن از ابزارهای لاپاراسکوپی استفاده می شود. در این روش، چندین سوراخ کوچک در ناحیه شکم ایجاد می شود و سپس ابزارهای لاپاراسکوپی از طریق این سوراخ ها وارد شکم می شوند. با استفاده از دوربین و ابزارهای دقیق، جراح می تواند عمل سزارین را انجام دهد.
چه بانوانی می توانند کاندیدای مناسب این عمل باشند؟
در چند سال اخیر، برخی از بانوان تصمیم گرفتند از این روش برای زایمان خود استفاده کنند. ممکن است دلایل مختلفی برای این تصمیم داشته باشند که شامل: ترس از درد زایمان طبیعی، عدم تحمل درد، مشکلات جسمی یا روحی قبل یا بعد از زایمان و دیگر مشکلات باشد. بنابراین، هر بانویی که تصمیم به زایمان سزارین دارد و از نظر پزشکان مجاز به استفاده از این روش است، می تواند به عنوان یک کاندیدای زایمان سزارین در نظر گرفته شود. همچنین اگر شما قصد دارید که مطمئن شوید کاندید مناسب این عمل هستید یا خیر میتوانید با مطب دکتر نشمیل امجدی پور تماس حاصل فرمایید و جواب سوالات مربوطه را از ایشان دریافت کنید.
مشکلات جسمی که باعث لغو عمل سزارین میشود
در برخی موارد، ترشحات زیاد میتوانند باعث بروز عفونت در منطقه تخمدان شوند و در صورت عدم جلوگیری مناسب، ممکن است عمل سزارین لغو شود تا از گسترش عفونت به داخل شکم جلوگیری شود. علاوه بر این، وجود تورم و التهاب در منطقه تخمدان نیز میتواند باعث لغو عمل سزارین شود. تورم و التهاب ممکن است ناشی از عفونتهای قبلی یا واکنش بدن به جراحی باشد.
آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین امکان پذیر است؟
زایمان طبیعی پس از سزارین در حال حاضر یک مسئله مورد بحث و بررسی وسیع قرار گرفته است. در گذشته، پزشکان عمدتاً معتقد بودند که پس از سزارین، زایمان طبیعی با خطرات جدی همراه است و به همین دلیل توصیه میکردند که زنانی که قبلاً سابقه عمل سزارین داشتهاند، در بارداریهای بعدی نیز سزارین انجام دهند. اما مطالعات اخیر نشان دادهاند که زایمان طبیعی پس از سزارین، در برخی موارد میتواند امکان پذیر باشد و برای برخی زنان، روشی مطمئن و ایمن برای زایمان باشد. البته برای تصمیم گیری در این زمینه، بهتر است با متخصص زنان و زایمان مشورت کرده وبا راهنمایی های ایشان تصمیم مناسب را اتخاذ کنید.
اقدامات قبل از عمل سزارین
قبل از انجام عمل سزارین، برخی اقدامات لازم است که به منظور راحتی و سلامت مادر و نوزاد صورت میگیرد. اولین اقدام مهم در این راستا، ملاقات با پزشک متخصص است. در این ملاقات، پزشک سوالات و نگرانیهای مادر را مورد بررسی قرار میدهد. همچنین، برخی آزمایش ها مانند آزمایش خون، سونوگرافی و سایر تستهای پیشرفته برای بررسی وضعیت جسمی و سلامتی مادر و نوزاد انجام میشود. علاوه بر این، پزشک ممکن است توصیههایی درباره تغذیه، مصرف داروها و فعالیتهای روزمره برای مادر در نظر بگیرد.
عمل سزارین چقدر طول میکشد؟
مدت زمان عمل سزارین ممکن است بسته به شرایط و نیازهای هر مادر متفاوت باشد. اما به طور کلی، عمل سزارین حدود 30 تا 45 دقیقه طول میکشد. این زمان شامل زمان برش شکم مادر، استخراج نوزاد و دوختن لایههای درونی شکم و پوست میشود. البته، در موارد خاصی مانند وجود مشکلات جدی در جریان عمل یا احتمال ورود عفونت، این زمان ممکن است بیشتر شود. همچنین بعد از اتمام عمل سزارین، بیمار به مدت حدود یک ساعت در بخش مراقبتی تحت نظر پزشکان و پرستاران قرار میگیرد تا وضعیت عمومی او استحکام بیابد.
مراقبت های بعد از عمل سزارین
بعد از انجام عمل جراحی سزارین، مراقبت های بعد آن بسیار حائز اهمیت می باشد. یکی از مراقبت های اصلی پس از سزارین، مراقبت از جای برش عمل است. محل بخیه و برش باید به دقت ضدعفونی شود تا از عفونت و التهاب جلوگیری شود. همچنین، برای بهبود سریع تر محل بخیه، مصرف داروهای تجویز شده و رعایت استراحت و برخورداری از تغذیه سالم و تمرینات فیزیکی نیز بسیار مهم است.
خطرات سزارین
همانطور که هر فرآیند جراحی دارای خطراتی است، عمل سزارین نیز ممکن است خطراتی برای مادر و نوزاد داشته باشد. برخی از خطرات عمل سزارین شامل عفونت، خونریزی بیش از حد، آسیب به اعصاب و عضلات شکمی، عوارض تنفسی برای نوزاد و اختلالات در گردش خون مادر و نوزاد می باشد. علاوه بر این، همانطور که در بالاتر برای شما بازگو کردیم زمانی که یک مادر عمل سزارین انجام می دهد، احتمال سزارین در زایمانهای بعدی نیز بیشتر می شود. به همین دلیل، پزشکان تمایل دارند عمل سزارین را فقط در موارد ضروری استفاده کنند و به جای آن، زایمان طبیعی را ترجیح می دهند.
جمع بندی
هرچند زایمان سزارین روشی امن است، اما ممکن است با عوارض و مشکلاتی همراه باشد که باید توسط متخصص زنان و زایمان مورد بررسی قرار گیرد. به همین دلیل لازم است تا شما در انتخاب متخصص زنان و زایمان خود دقت کافی را داشته باشید.