تنبلی تخمدان یا تخمدان های پلی کیستیک

تنبلی تخمدان یا تخمدان پلیکیستیک یک اختلال هورمونی است که باعث افزایش تولید هورمون‌های مردانه (آندروژن) در بدن بانوان می‌شود. این بیماری ممکن است منجر به علائمی مانند عدم تنظیم یا قطعی دوره‌های قاعدگی، افزایش وزن، رشد سریع تر موهای زائد بر روی صورت و بدن، لکه‌های پوستی و مشکلات در باروری شود. درمان تنبلی تخمدان معمولا شامل تغییرات در سبک زندگی، داروهای هورمونی و در موارد خاص جراحی می باشد. این بیماری می‌تواند تاثیرات جسمی و روحی زیادی بر روی بانوان داشته باشد، بنابراین اهمیت تشخیص و درمان آن بسیار بالاست.

تنبلی تخمدان چیست؟

اگر با مطالعه توضیحات بالا به صورت کامل این عارضه را درک نکردید این بخش متعلق به شماست. تنبلی تخمدان و یا تخمدان پلی کیستیک که با نام پزشکی ( PCOS) شناخته میشود یک وضعیت اورژانسی است و در زمانی رخ می‌دهد که یک یا هر دو تخمدان توانایی تولید تخمک‌ها را نداشته باشند. تنبلی تخمدان ناشی از اختلال غدد های زنانه در سن باروری است. این مشکل می‌تواند منجر به عدم تولید تخمک، عدم تخمین زمان تخمک‌گذاری، کاهش میزان باروری و یا عدم تنظیم دوره‌های قاعدگی شود.

علت تنبلی تخمدان

همانطور که در بالاتر اشاره شد تنبلی تخمدان ممکن است به علت مشکلات هورمونی، عوامل ژنتیکی، عوامل استرس زا، عفونت‌های تخمدان، عوامل خارجی مثل سابقه جراحی یا تروما، مصرف داروهای مختلف یا تغییر وزن مکرر ایجاد شود. لازم به ذکر است که بسته به نوع بیماری علت آن نیز متفاوت خواهد بود بنابراین پیشنهاد ما به شما این است که برای تشخیص علت این بیماری و درمان آن به مطب دکتر نشمیل امجدی پور مراجعه فرماید و یا از طریق راه های ارتباطی موجود در سایت با ایشان ارتباط برقرار کنید.

انواع تنبلی تخمدان

به طور کلی برخی از پزشکان معتقدن که این عارضه می‌تواند به دو نوع تقسیم شود: تنبلی تخمدان اولیه که باعث عدم تولید تخمک می‌شود و تنبلی تخمدان ثانویه که باعث عدم رسیدن تخمک به مرحله تخمک‌گذاری می‌شود. علائم این مشکل شامل عدم تنظیم دوره‌های قاعدگی، افزایش وزن، افزایش موی بدن و مشکلات پوستی می‌شود. علاوه بر این برخی دیگر از پزشکان معتقد هستند که 4 نوع تنبلی تخمدان یا PCOS وجود دارد که این چهار نوع تنبلی تخمدان عبارت‌اند از:

• PCOS مقاوم به انسولین
•  تنبلی تخمدان التهابی
• PCOS با علت پنهان
• بیماری سندروم پلی کیستیک ناشی از قرص

1- PCOS مقاوم به انسولین

PCOS یا سندرم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری هورمونی است که بر اثر اختلال در سطح هورمون های تخمدانی مانند اندروژن و انسولین ایجاد می‌شود. یکی از ویژگی های PCOS مقاومت به انسولین است که به معنای پاسخ ندادن بدن به انسولین هورمونی که کنترل سطح گلوکز خون را بر عهده دارد، است. این مقاومت می‌تواند منجر به افزایش سطح قند خون، اضافه وزن، دیابت نوع 2 و مشکلات دیگر مرتبط با سلامت متابولیک شود. از این رو، مدیریت سطح انسولین و کنترل وزن از اهمیت بالایی برای افراد مبتلا به PCOS دارد.

2- بیماری پلی کیستیک ناشی از قرص

قرص های ضد بارداری می توانند عوارض جانبی ناخواسته ای مانند افزایش خطر ابتلا به بیماری پلی کیستیک را به همراه داشته باشند. برخی از تحقیقات نشان داده که استفاده مداوم از قرص های ضد بارداری می تواند باعث افزایش سطح هورمون هایی شود که رشد کیست های پلی کیستیک را افزایش دهد. این موضوع نشان می دهد که باید قبل از مصرف هر گونه دارویی، از جمله قرص های ضد بارداری، با متخصص زنان و زایمان مشورت کرد و اثرات جانبی آن را بررسی کرد.

3- تنبلی تخمدان التهابی

این عارضه ممکن است به علت التهاب یا عفونت در تخمدان‌ها ایجاد شود و باعث کاهش تولید هورمون‌های مهمی مانند استروژن و پروژسترون شود. افراد مبتلا به تنبلی تخمدان التهابی ممکن است با علائمی مانند درد و ناراحتی در ناحیه تخمدان، تغییرات در قاعدگی و مشکلات در باروری روبرو شوند. 

4- PCOS پنهان

اخیراً بحث‌های زیادی در مورد سندرم تخمدان پلی‌کیستیک پنهان شده یا به زبان ساده تر وجود این سندرم بدون ظاهر شدن علائم و عوارض خاصی، صورت گرفته است. با توجه به عوارضی که در بالاتر به صورت مکرر به آنها اشاره شد، PCOS یکی از مشکلات جدی در بانوان است بنابراین، شناخت این موضوع و انجام آزمون‌های معمول توسط یک پزشک متخصص برای تشخیص آن، می‌تواند به پیشگیری و مدیریت بهتر این عارضه کمک کند.

تنبلی تخمدان و بارداری

این عارضه در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به ناباروری و … شود و ممکن است پیامدهای مهمی برای بارداری و سلامت طولانی‌مدت مادر و فرزندش به دنبال داشته باشد. اینکه آیا خود تنبلی تخمدان یا علائم همراه با آن (مانند درمان چاقی و باروری)، مسئول افزایش این خطرات هستند یا خیر، موضوعی است که همچنان مورد بحث است. پیشنهاد ما به شما این است که در صورت ابتلا به این عارضه و قصد به بارداری بهتر است با یک متخصص زنان و زایمان مشاوره نمایید.

• سطح آندروژن اضافی
• آپنه خواب (وقفهٔ تنفسی در خواب)
• استرس و فشارخون بالا
• آکنه، پوست چرب و شوره سر
• کلسترول و تری گلیسیرید بالا
• آکانتوز نیگریکانس (Acanthosis nigricans) یا لکه‌های تیره پوستی
• خستگی
• طاسی الگوی زنانه (نوعی ریزش موی ارثی)
• مقاومت به انسولین
• دیابت نوع 2
• درد لگن
• افسردگی و اضطراب
• مشکلات مدیریت وزن از جمله افزایش یا کاهش وزن
• رشد بیش از حد موهای صورت و بدن – که به‌عنوان هیرسوتیسم شناخته می‌شود
• کاهش میل جنسی

پیشگیری از تنبلی تخمدان

برای پیشگیری از تنبلی تخمدان، لازم است که سبک زندگی سالمی داشته باشید که شامل مصرف مواد غذایی سالم، ورزش منظم، کاهش استرس و تناسب اندام می شود. همچنین مراقبت از سلامت روانی و داشتن روابط اجتماعی مثبت نیز می‌تواند به پیشگیری از تنبلی تخمدان کمک کند.

تشخیص تخمدان پلی کیستیک

تخمدان پلی کیستیک یک اختلال هورمونی است که باعث ایجاد توده های سیستیک در تخمدان ها می شود. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است با علائمی نظیر عدم تنظیم دوره های قاعدگی، افزایش وزن، تغییرات خواب و اختلالات روحی و علائم دیگری که در بالاتر به آن اشاره شد روبرو شوند. برای تشخیص تخمدان پلی کیستیک، متخصص جراحی های زیبایی زنان ممکن است از آزمایشات خونی، سونوگرافی و آندوسکوپی استفاده کند.

تقویت و درمان تنبلی تخمدان

درمان تنبلی تخمدان اغلب شامل تغییرات در رژیم غذایی، ورزش منظم و مصرف مکمل‌های غذایی است. همچنین، در صورت نیاز می‌توان از داروهای هورمونی یا روش‌های کمکی مانند درمان IVF استفاده کرد. اگر علائم تنبلی تخمدان را تجربه می‌کنید، لازم است که با یک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین شود. در ادامه به بررسی برخی از روش های درمانی میپردازیم:

1- دارو درمانی

دارو درمانی یک روش طبیعی و غیر تهاجمی است که برای درمان تنبلی تخمدان استفاده می شود. هدف از این روش افزایش فعالیت تخمدان و افزایش فرصت برای بارداری است. مطالعات نشان داده است که درمان تنبلی تخمدان با دارو درمانی می تواند بهبود مواردی از جمله تنظیم عادت های قاعدگی، افزایش شانس بارداری و کاهش عوارض جانبی داروها را فراهم کند.

• قرص‌های ضدبارداری: مصرف این قرص‌ها می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها و قاعدگی شما کمک کنند.
• داروهای دیابت: در صورت لزوم این داروها به مدیریت دیابت کمک می‌کنند.
• داروهای باروری: در صورت تمایل به بارداری، می‌توان از داروهای کلومیفن (کلومید)، ترکیبی از کلومیفن و متفورمین، یا گنادوتروپین‌های تزریقی مانند هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون‌های لوتئینیزه کننده (LH) استفاده کرد. البته در شرایط خاص، لتروزول (Femara) نیز ممکن است توصیه شود.

بیشتر بدانیم: پرینورافی چیست؟

2- آی وی اف (IVF)

آی وی اف (IVF) یکی از روش‌های درمان تنبلی تخمدان است که به زوج‌هایی که با مشکلات ناباروری روبرو هستند کمک می‌کند. در این روش، تخمک از تخمدان زن برداشته شده و با اسپرم مرد در محیطی خاص خارج از بدن ترکیب می‌شوند. سپس تخمک‌ها که با اسپرم تلقیح شده‌اند، به داخل رحم انتقال می‌یابند تا برای پیوند تخمکی آماده شوند. این روش برای زوج‌هایی که به دلیل تنبلی تخمدان نتوانسته‌اند به صورت طبیعی بچه داشته باشند، یک راهکار موثر و کارآمد محسوب می‌شود.

3- درمان تنبلی تخمدان با جراحی

تنبلی تخمدان یک مشکل شایع در زنان است که ممکن است منجر به عدم تولید تخمک و مشکلات در باروری شود. در صورتی که درمان های دارویی نتیجه ای ندهند، ممکن است پزشکان پیشنهاد جراحی را به عنوان راه حل در نظر بگیرند. جراحی برای درمان تخمدان انجام می شود به منظور نظارت بر وضعیت تخمدان و حذف هر گونه توده یا مشکلات دیگر. این روش ممکن است بهبود مشکلات باروری و افزایش شانس بارداری را فراهم کند. اما به هر حال، پیش از تصمیم گیری در مورد جراحی، مهم است که با پزشک خود مشورت کرده و گزینه های درمانی مختلف را بررسی کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

همان‌طور که اشاره شد علت مشخصی برای سندرم تخمدان پلی‌کیستیک وجود ندارد، اما تشخیص زودهنگام آن، می‌تواند به تسکین علائم و کاهش خطر عوارض مرتبط با بیماری کمک کند. بنابراین، درصورتی‌که قاعدگی‌تان قطع شده یا نامنظم است و متوجه رشد موهای زائد، آکنه و افزایش وزن شده‌اید، برای ارزیابی‌های بیشتر به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. 

نکاتی که به شما کمک می‌کند که از مراجعه به پزشک بیشترین بهره را ببرید به شرح زیر است:

• اگر در مورد بیماری خود سوالی دارید قبل از بازدید با پزشک آنها را یادداشت کنید.
• اگر برای مراجعه به پزشک کمی استرس دارید و نیاز دارید تمامی مطالب پزشک را به خاطر بسپارید، شخصی را با خود همراه کنید.
• در این مراجعه، نام داروها، درمان‌ها یا آزمایش‌های جدیدی که توسط پزشک تجویز میشود را به درستی رعایت کنید و هر دستورالعمل جدیدی که توسط پزشک ارائه می‌شود را یادداشت کنید.

کلام پایانی

اگر علائم تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) را دارید، باید به متخصص داخلی زنان یا متخصص زنان و زایمان تولید مثل مراجعه‌کنید. این پزشکان در زمینه سلامت باروری زنان تخصص دارند و می‌توانند آزمایش‌هایی را برای تشخیص تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک انجام‌دهند و درمان مناسب را توصیه‌کنند.